Page 10 - pesta2025suppl3

-pest-POSTEN Side 10

DIKTSPALTEN 2016-1

Tor Jonsson

(1916-1951)

I år er det 100 år sidan han vart fødd i Lom. Ein kald januardag i 1951 valde
han å ta sitt eige liv, berre 35 år gamal. Han vaks opp i same bygda som
Olav Aukrust, og dei var på fleire vis motpolar i nynorsk lyrikk og sosialt i
bygdesamfunnet. Tor Jonssom var talsmann for husmannsproletariatet og var
fattigfolkets diktar framfor nokon. Han var eit motsetningsfylt menneske, som
skapte nokre av dei vakraste, inderlegaste og sterkaste dikta i norsk lyrikk.
Grågrenda og stusselstugu, kvar dei no fins i verda, har ikke hatt ein sterkare
og ærlegare talsmann enn han.

Han kjempa i prosa og i poesi mot urettvisa han sjølv opplevde, og han tok og
innover seg all liding i samtida. Men det rasa og ein krig i hans indre landskap.
Han hadde ei bitter kjensle av einsemd, samstundes som kjærleikslengten
brann sterkt han.

Han hylla livet i mange dikt, men mange dikt kretser óg om døden, som han
vende sin kjærleik mot og valde til sist. Leser ein biografien om Tor Jonsson
«Berre kjærleik og død», skriven av Ingar Sletten Kolloen, sit ein att med
inntrykket av at mislukka i kjærleikslivet må ha vori den utløysande årsaken
til sjølvmordet.
I tidsrommet 1943-51 vart det utgjevi fire diktsamlingar av Jonsson. Seinare
er dikta utgjevne i samling, og i 1999 kom «Tor Jonssons beste», kor dikta
nedafor er henta frå. Kjem du til Lom, må du vitja stusslegstova, ho står der
framleis.
- BM